Uygun Üniversite ve Bölüm Nasıl Seçilir?
Lise eğitimini tamamlamak üzere olan veya tamamlamış olan adaylar; yükseköğrenim konusunda seçecekleri bölüm hakkında kafa karışıklığı yaşamıyorsa pek sorun görünmüyor demektir. Ancak henüz hangi bölümde eğitim alacağına karar verememiş olanlar için içinden çıkılmaz bir meseleyle karşı karşıyalar demektir. Adayın çevresinde kendisine yardımcı olacak ebeveyn, eğitimci, profesyonel destek alabileceği kişiler varsa işi biraz daha kolaylaşır.
Eğer aday eğitim alacağı bölüm konusunda kararsız ve yardım alacağı kimse yoksa meslek seçiminde daha detaylı bir çaba göstermelidir. Seçeceği mesleğe göre bir yaşantısı olacağı düşünülürse kendisine ilk olarak şu soruyu sormakla işe başlayabilir.
Nasıl bir hayat yaşamayı hayal ediyorum?
Seçtiğiniz meslek aynı zamanda yaşam biçiminiz de olacaktır. Elbette pek çok kişi eğitimini aldığı alan dışında farklı alanlardaki iş kollarında çalışabilir. Eğitim sonrası kendi dalının farklı kollarında ek eğitimler alarak kariyer yolculuğuna yön verebilir. Nasıl bir hayat yaşamak istediğiniz seçeceğiniz mesleki eğitimle yakından ilgilidir. Örneğin; her sabah erkenden kalkıp işe gitmek akşam belli saatlerde eve dönmek mi istersiniz? Her zaman masa başında mı çalışmak istersiniz? Yaratıcılığınızı yansıtabilecek bir iş mi, yoksa sınırları ve kuralları belli olan bir iş mi sizi mutlu eder? Yaşamınız boyunca eğitim almaya devam edebileceğiniz bir işte çalışmak nasıl olurdu? Para kazanma hedefleriniz nelerdir? Mesleğinizi yaparken coğrafi koşullar sizi nasıl etkiler?
Bu ve benzeri sorulara vereceğiniz cevaplar meslek seçiminde size yol gösterici olabilir.
Bölüm seçerken kararsızım
Üniversite eğitimi almak isteyen bir kişi bazen meslek seçiminde kararsız olabilir. Bu kişinin birden fazla ilgi alanı veya belli konularda farklı yetenekleri olabilir. O zaman aday kendi durumunu iyice analiz ederek en yetenekli olduğu konuda eğitim alabileceği bölümlere öncelik verebilir. Yetenekleri ve eğilimlerinin yanında aday sevebileceği bir bölümde okumalıdır. Bu karar eğitim hayatı boyunca mutlu bir süreç geçirmesine de yardımcı olur. Doğru bölümün seçilmesinin temelinde adayın kişilik özelliklerinin yanında temel ihtiyaçlarına ve ilgi alanlarına en uygun bölümü bulması yatar. Aday bölümünü seçerken tüm bunları kapsayan ve sevebileceğine inandığı mesleğin eğitimini almalıdır.
Okulların özellikleri
Okul ve bölüm seçimi adayın tüm yaşamını etkileyen kariyer yolculuğuna yön veren kritik kararların başında gelir. Bu sebeple bölüm seçerken eğitim göreceğiniz okulu da seçmeniz çok önemlidir.
Her okulun kendine göre bir eğitim sistemi olduğu gibi kültürel alanlarda da birbirlerinden farklı özelliklere sahip ayrıcalıkları var. Günümüzde pek çok eğitim kurumu devlet okulları, özel okullar olarak farklı kültüre ve ruha sahip olarak eğitim veriyorlar. Rekabetçi bir ortamda olan okullar hakkında detaylı bilgiler edinerek istediğiniz bölümü tercih edip etmeyeceğinize karar verebilirsiniz. Okulun eğitim kadrosundaki öğretmenlerden, okuldan mezun olanlardan veya eğitime devam eden öğrencilerden okulun eğitim sistemi, gelenekleri, tarihçesi, kültürü, mezuniyet sonrası iş imkânları konularında bilgi alabilirsiniz. Bir kişi ile bile görüşme yapmak bir fikir sahibi olmanıza yardımcı olacaktır.
Seçeceğim okul/bölüm beklentimi karşılayacak mı?
Her okul farklı alanlarda ön plana çıkabilir. Bu sebeple kişisel yetenek ve ilgi alanlarınıza göre bir okul seçmeniz doğru olacaktır. Üniversitelerin öğrencilerine sunduğu spor, kültürel faaliyetler, öğrenci kulüpleri, yabancı dil, yurtdışında eğitim fırsatı, sanat etkinlikleri gibi pek çok ayrıcalıklardan aday kendisine en uygun olan okulu seçmesi çok önemlidir. O yüzden bölüm seçimi yaparken okul seçimine de aynı özeni göstermeniz gerekir. Bazı okullar belli bölümlerde öğrencilere verdikleri eğitimde iddialıdır. Aday bölüm tercihini yaparken bunu da göz önünde bulundurursa ilerde olası bir hayal kırıklığı yaşamaz.
Benim mi ailemin mi istediği bölümü seçmeliyim?
Meslek seçimine istekleri ve yeteneklerine göre küçük yaşlarda karar vermiş ve yüksekokul eğitiminden önceki aşamaları bu doğrultuda tamamlamış adayların yolu bellidir. Ancak henüz herhangi bir karar vermemiş olan adaylar için; deneyim ve doğru karar verebilme konusunda yetersiz kalınabileceği için rehberlik yardımı alması verimli olacaktır.
Bazı adaylar kendi yetenek ve istekleri doğrultusunda ilerlemek isterken ebeveyn veya çevrelerinden gelen baskıyla farklı bir bölüm seçmesi konusunda baskı görürler. Bu doğru bir davranış olmaz. Aday özgür iradesi ve istekleri doğrultusunda seçim yapmalı ileride yürüyeceği yolun taşlarını kendi döşemelidir. Çevresinden adaya baskı değil yol gösteren bir anlayış gerekmelidir.
Okulun coğrafi ve fiziki şartlarına uyum sağlayabilecek miyim?
Üniversite eğitimi başladığında hayatınızın birkaç yılını geçireceğiniz okulunuzun lokasyonu, bulunduğu semt, şehir, ulaşım, doğa şartları, konaklama, yeme-içme olanakları gibi detayların iyice düşünülmesi, bölüm seçiminde bu şartların da göz önünde bulundurulması unutulmamalıdır.
Devlet üniversitesi mi, özel üniversite mi?
Bölüm seçerken hangi okulda okuyacağınız da önemlidir. Yukarıda saydığımız tüm değerlendirmeleri devlet okulunda veya özel okulda okumak konusunda karar verirken de uygulamanız doğru olur.
Hala kararsızım diyorsanız
Her türlü önerilere karşın hala kararsızım diyorsanız meslek seçimi zorluğu yaşayan gençlere, ebeveynlerine ve diğer yetişkinlere bilimsel verilerle profesyonel olarak yol gösterici olan kurumlardan yardım alabilirsiniz. Kariyer planlamanız için sahip olduğunuz yetenekleri, kişilik özelliklerinizi, mesleki yatkınlıklarınızı keşfederek kendinizi tanıyıp buna göre karar vermenizi sağlayacak kurumlarla iletişime geçebilirsiniz. Böylece becerilerinizin farkına varıp kariyer planlamanızı bilimsel destekli çözümlerle sağlıklı bir şekilde yapabilir gelecekteki rekabetçi ortamda donanımlarınızla mesleki alanda emin bir şekilde ilerleyebilirsiniz.
Okul ve bölüm seçiminde öğrencinin maddi olanakları, ailesinin yaşama bakış açısı, kültürel özellikleri hatta gelenekleri belirleyici rol oynar. Öğrencinin kendini ait hissettiği okulunda eğitim almaktan mutlu olduğu, severek yapabileceği bir mesleğin eğitimini alırken içindeki potansiyeli de gün yüzüne çıkarması kaçınılmaz olacaktır.